حاملگی مولار (بچه خوره) چیست؟

حاملگی مولار یا پوچ براثر نقص ژنتیک تخمک های باروری در زنان به وجود می آید. در زمان حاملگی بچه خوره تخمک به جای این که تبدیل به جنین شود تبدیل به یک گوشت می شود. این عارضه یکی از مشکلات نادری است که در برخی از خانم ها ایجاد می شود. بارداری مولار در ابتدا علائمی مشابه یک بارداری معمولی دارد اما در ادامه به دلیل علائم هشدار آمیز مانند خونریزی، درد و … پزشک به بارداری مولار مشکوک خواهد شد و در این صورت باید بلافاصله اقدامات لازم را انجام دهید.

انواع حاملگی مولار

 حاملگی مولار از لحاظ ظاهر، ابعاد، بافت و … دارای دو نوع متفاوت است که عبارتند از:

حاملگی مولار کامل (دیوپلوئید): در این نوع از حاملگی تخمک های مادر هیچ نوع کروموزومی را جذب نمی کنند و بارداری فقط بر مبنای کروموزوم های پدر شکل می گیرد. در این نوع از حاملگی مولار جفت و کیسه حاملگی در سونوگرافی دیده نمی شوند. در برخی از موارد نیز جفت به طور کامل تشکیل می شود اما کاملا شکل غیر طبیعی دارد. در این حالت جنین رشد نمی کند. تکثیر اسپرم هاپلوئید یا گاهی اوقات لقاح پراکنده تخمک خالی اتفاق می افتد.

حاملگی مولار جزئی (تریپلوئید): در این نوع از حاملگی تمام اجزای بارداری به صورت کامل تشکیل نمی شوند. در واقع رشد جنین به طور غیر طبیعی می باشد. زمانی اتفاق می افتد که دو اسپرم تخمک را بارور کنند. مواد ژنتیکی بیش از حد منجر به رشد غیر طبیعی جنینی می شود که نمی تواند زنده بماند. معمولاً شواهدی از بافت جنین یا RBC جنین وجود دارد.

علائم حاملگی مولار چیست؟

در مورد بارداری مولار، ممکن است علائمی مشابه علائم بارداری طبیعی داشته باشید، مانند پریود نشدن. همچنین، علائم خاصی وجود دارد که می تواند حاملگی مولار را نشان دهد:

· در اوایل حاملگی مولار فرد به طور مکرر دچار خونریزی می شود. رنگ خون خارج شده از مادر به صورت معمول نخواهد بود.

· در برخی از موارد به همراه خون کیست هم از بدن مادر خارج می شود.

· حالت های بارداری طبیعی اعم از: تهوع و استفراغ در مادر بسیار بیشتر است.

· سطح برخی از هورمون های بارداری به طور غیر طبیعی در بدن مادر افزایش پیدا می کند.

· گاهی اوقات مادر در حاملگی مولار درد های خفیفی را احساس می کند.

· چنانچه بارداری ادامه دار شود فرد دچار مسمومیت بارداری می شود.

· معمولا در حاملگی مولار سایز رحم بزرگتر از حد طبیعی می باشد.

· یکی دیگر از نشانه های بارز حاملگی مولار کم خونی و پرکاری تیروئید مادر می باشد.

• خونریزی غیرمعمول واژینال که حاوی لخته خون است. عبور انگور مانند وزیکول یا ترشحی که آبکی و قهوه ای است.
• کیست در تخمدان ها ، کیست لوتئین تکالوتئین کیست های تخمدان عملکردی که اعتقاد بر این است که توسط گنادوتروپین های در گردش اضافی ایجاد می شوند. > 6 سانتی متر، تحریک تخمدان توسط hcg
• فشار یا درد لگن یکی از علائم بارداری مولار است
• فشار خون بالا (فشار خون بالا / پره اکلامپسی)
• ظاهر غیر طبیعی حفره رحم در اولین سونوگرافی

چه افرادی بیشتر مبتلا به حاملگی مولار می شوند؟

همان طور که گفته شد حاملگی مولار یک نوع عارضه ی نادر است اما مدتی است که به علت تغییراتی که در سبک زندگی به وجود آمده است این عارضه به میزان زیادی افزایش پیدا کرده است. بارداری مولار در ۱ مورد از هر ۱۰۰۰ بارداری رخ می دهد. اگر فردی قبلاً حاملگی مولار را تجربه کرده باشد، خطر بارداری بعدی ۱٪ تا ۲٪ افزایش می یابد. علاوه بر این، زنان بالای ۴۰ سال یا آنهایی که بیش از دو بار از دست دادن بارداری قبلی داشته اند نیز با شانس بیشتری برای بارداری مولار مواجه هستند. سایر عوامل خطر عبارتند از :

· حاملگی مولار در خانم هایی که دارای سن بالای ۴۰ سال و پایین تر از ۱۸ سال دارند بیشتر دیده می شود.

· خانم هایی که کمبود برخی از ویتامین ها، مواد معدنی و چربی ها را در بدن خود دارند.

· مادرانی که دارای سابقه بارداری پوچ هستند بیشتر دچار این مشکل می شوند.

بارداری مولار چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک برای تشخیص حاملگی مولار می تواند از مادر تست بتا بگیرد. یکی از آزمایش هایی که به سرعت بارداری مولار را تشخیص می دهد سونوگرافی است. مواردی که در سونوگرافی قابل تشخیص است عبارتند از:

· توقف رشد جنین در رحم مادر در سونوگرافی به سرعت قابل تشخیص است.

· در سونوگرافی هیچ جنینی دیده نمی شود. به جای جنین کیست با اشکال غیر طبیعی در رحم دیده می شود.

· مایع آمنیوتیک در رحم دیده نمی شود یا مقدار آن از حالت طبیعی کمتر است.

تشخیص بارداری مولار در موارد زیر دشوار می شود:

• بارداری و تولد اخیر سالم بوده و تا زمانی که علائم مشهود نباشد هیچ علامتی برای مشکوک بودن به بارداری مولار وجود ندارد.
• زنی که سقط جنین را تجربه می‌کند، تا زمانی که در آزمایشگاه آزمایش نشود، نمی‌داند که آیا خال هیداتی فرم را رد کرده است یا خیر.
• تشخیص و درمان به موقع بارداری مولار را کاملاً قابل درمان می کند. برای آگاهی از روش های مختلف درمان، بخش زیر را بخوانید.

نحوه درمان بارداری مولار چگونه است؟

دارو: اگر سلول‌های غیرطبیعی بزرگ شوند و نتوان آنها را مکید کرد، داروهایی برای انقباض رحم تجویز می‌شود و در نتیجه به تخلیه محتویات آن از طریق واژن در صورت خال جزئی کمک می‌کند.

اتساع و کورتاژ (D&C): دهانه رحم گشاد شده و محتویات رحم با خراش دادن و برداشتن بافت مولر خارج می شود. قبل از عمل بیهوشی عمومی داده می شود.دیلاتاسیون و کورتاژ می تواند به درمان بارداری مولار کمک کند.

حاملگی مولار از لحاظ سنتی، گیاهی و … قابل درمان نیست و مادر حتما باید به پزشک مراجعه کند. روش های معمول درمان بارداری مولار کورتاژ و هیسترکتومی می باشند. در روش کورتاژ بقایای حاملگی پوچ از بدن مادر خارج می شود. مراحل کورتاژ عبارتند از:

۱. ابتدا مادر بیهوش می شود سپس در حالی که پاهای وی از هم باز است واژن مادر توسط پزشک ضد عفونی می شود.

۲. آنگاه دستگاه مکنده برای خارج کردن بقایای حاملگی وارد رحم می شود.

۳. دستگاه ساکشن تمام رحم را پاکسازی می کند.

۴. در انتها پزشک با ابزار خاصی بقایای حاملگی را از بدن مادر خارج می کند.

این مراحل زمانی انجام می شود که حاملگی از نوع تهاجمی و بدخیم نباشد. مراحل کورتاژ در بیمارستان در مدت زمان کوتاهی انجام می شود.

اتساع و تخلیه (D&E): این کار نیز تحت بیهوشی عمومی انجام می شود. یک لوله نازک از طریق واژن به داخل رحم می‌رود تا سلول‌های غیرطبیعی را بمکد.

هیسترکتومی: شامل برداشتن رحم با جراحی است. این تنها در صورتی انجام می شود که زن در آینده تمایلی به بچه دار شدن نداشته باشد.

گاهی حتی پس از تخلیه محتویات رحم، برخی سلول های غیر طبیعی در حفره رحم باقی می مانند. آنها معمولا در عرض چند ماه از بین می روند، اما اگر این اتفاق نیفتد، درمان بیشتری برای حذف آن مورد نیاز است. در حدود ۱۰ درصد موارد مورد نیاز است .

روش هیسترکتومی برای بارداری مولار چگونه انجام می گیرد؟

زمانی که سن مادر بالا باشد و برای وی امکان بارداری مجدد وجود نداشته باشد باید برای درمان حاملگی مولار از روش هیسترکتومی استفاده کرد. در این روش جراحی، رحم مادر بطور کامل برداشته می شود زیرا توده ی موجود در رحم سرطانی و بدخیم است و احتمال انتقال آن به سایر اجزای بدن وجود دارد. همانطور که گفته شد در بارداری پوچ، HCG در سطح بالایی وجود دارد از این رو باید به طور مستمر توسط پزشک مورد ارزیابی قرار گیرد. برای تکمیل درمان به مدت شش ماه تا یک سال این هورمون در بدن باید بالا  باشد.

نحوه پیشگیری بارداری مولار

افرادی که در بارداری اول مبتلا به عارضه ی حاملگی مولار می شوند، نمی توانند از این عارضه جلوگیری کنند اما زمانی که عدد بتای آن ها به صفر می رسد. روش های برای جلوگیری از بارداری مولار وجود دارد که عبارتند از:

· انجام آزمایش های ژنتیک احتمال حاملگی مولار را به میزان زیادی کاهش می دهد. احتمال بارداری مولار در حاملگی دوم ۱ تا ۲ درصد است.

· یکی دیگر از روش های جلوگیری از حاملگی مولار سونوگرافی زودتر از موعد می باشد. این سونوگرافی تمام رحم فرد را به طور کامل نشان می دهد چنان چه مشکلی در رحم، جنین و … وجود داشته باشد می توان قبل از این که عارضه ی جدی برای مادر ایجاد شود آن را رفع کرد.

· مادر باید صبر کند تا هورمون HCG به صفر برسد آن گاه برای بارداری مجدد اقدام کند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

مادران در دوران بارداری با مشاهده هرگونه علائم هشدار آمیزی باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنند. در ابتدا پزشک، مادر باردار را معاینه می کند و سوالات از قبیل: سابقه حاملگی پوچ، زمان آخرین عادت ماهیانه، داروهای مصرفی و … می پرسد توجه کنید که پاسخ این سوالات را با تمرکز بالا بدهید. گاهی اوقات برای درمان بارداری مولار می توان از روش های معمول استفاده کرد اما در برخی از مواقع حاملگی مولار سرطانی است و باید از روش های شیمی درمانی استفاده کرد.

پس از درمان بارداری مولار چه زمانی می توان باردار شد؟

تا زمانی که سطح hCG به مدت شش ماه طبیعی نشده است از بارداری خودداری کنید. به جای IUCDi از روش های مانع به عنوان پیشگیری از بارداری استفاده کنید. در حالت ایده‌آل، قبل از برنامه‌ریزی بارداری دیگر، باید تا پایان دوره درمان و مشاهده صبر کنید تا مطمئن شوید که کل بافت مولر از بدن خارج شده است. اگر زودتر باردار شوید، سطوح بالای hCG در طول یک بارداری طبیعی می تواند در آزمایش خون اختلال ایجاد کند و تشخیص را تغییر دهد. بنابراین برای اطمینان از بهبودی کامل از وضعیت و جلوگیری از هر گونه آسیب به رشد جنین، از داروهای ضد بارداری استفاده کنید تا زمانی که درمان شما برای بارداری مولار کامل شود.

احتمال داشتن بارداری مولار مکرر چقدر است؟

اگر زودتر بارداری مولار داشته اید، احتمال ۱ درصد بارداری بعدی، بارداری مولار است. یعنی از هر ۱۰۰ زن ۹۹ نفر بارداری طبیعی خواهند داشت. با این حال، اگر بیش از یک بارداری مولار زودتر داشته باشید، خطر در بارداری بعدی به حدود ۱۵-۲۰٪ افزایش می یابد (۱۰). اگر تکرار شود از همان نوع بافت شناسی خواهد بود.

سوالات متداول حاملگی مولار