در بیشتر موارد کیست تخمدان در عرض چند ماه بدون نیاز به درمان ناپدید می شود. اما گاهی هم پیش می آید که فرد به لاپاراسکوپی کیست تخمدان نیاز دارد.
اینکه آیا درمان مورد نیاز است بستگی به موارد زیر دارد:
اندازه و ظاهر آن
آیا علائمی دارید
آیا یائسگی داشته اید – اگر یائسه هستید، خطر ابتلا به سرطان تخمدان کمی بیشتر است، همین طور خطر ابتلا به سرطان های دیگر مانند سرطان واژن و سرطان مهبل و سرطان دهانه رحم و غیره.
این بدین معناست که شما درمان فوری دریافت نخواهید کرد، اما ممکن است چند هفته یا چند ماه بعد برای بررسی اینکه آیا کیست از بین رفته است، سونوگرافی انجام دهید.
اگر در دوران یائسگی بوده اید، ممکن است به شما توصیه شود که هر ۴ ماه یک بار به مدت یک سال، سونوگرافی و آزمایش خون انجام دهید، زیرا خطر ابتلا به سرطان تخمدان کمی بیشتر خواهد بود.
اگر اسکن ها نشان دهند که کیست ناپدید شده است، معمولاً آزمایشات و درمان بیشتری لازم نیست. اگر کیست هنوز وجود دارد، ممکن است جراحی توصیه شود.
عمل جراحی لاپاراسکوپی کیست تخمدان
کیستهای بزرگ یا پایدار تخمدان یا کیستهایی که علائم ایجاد میکنند معمولاً باید با جراحی برداشته شوند.
همچنین در صورت وجود نگرانی در مورد سرطانی بودن کیست، معمولاً جراحی توصیه می شود.
۲ نوع جراحی برای برداشتن کیست تخمدان وجود دارد:
لاپاراسکوپی
لاپاراتومی
اینها معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام می شود.
لاپاراسکوپی
اکثر کیست ها را می توان با استفاده از لاپاراسکوپی کیست تخمدان برداشت. این یک نوع جراحی که در آن بریدگیهای کوچکی در شکم ایجاد میشود و گاز به داخل لگن دمیده میشود تا جراح به تخمدانهای شما دسترسی پیدا کند.
یک لاپاروسکوپ (میکروسکوپ کوچک لولهای شکل با یک لامپ نوری در انتهای آن) به شکم شما وارد میشود تا جراح بتواند اندامهای داخلی شما را ببیند. سپس جراح کیست را از طریق بریدگی های کوچک روی پوست شما برمی دارد.
پس از برداشتن کیست، بریدگی ها با استفاده از بخیه های قابل حل بسته می شوند.
از میان دو روش جراحی بالا، لاپاراسکوپی کیست تخمدان ترجیح داده می شود زیرا درد کمتری ایجاد می کند و زمان بهبودی سریع تری دارد. اکثر مردم می توانند در همان روز یا روز بعد به خانه بروند.
لاپاراتومی
اگر کیست شما بزرگ است، یا احتمال سرطانی بودن آن وجود دارد، ممکن است لاپاراتومی توصیه شود.
در طول لاپاراتومی، یک برش منفرد و بزرگتر در شکم شما ایجاد می شود تا جراح دسترسی بهتری به کیست داشته باشد.
ممکن است کل کیست و تخمدان برداشته شده و به آزمایشگاه فرستاده شود تا سرطانی بودن آن بررسی شود. برای بستن برش از بخیه استفاده می شود.
ممکن است لازم باشد چند روز بعد از عمل در بیمارستان بمانید.
بعد از جراحی
مدت زمان بهبودی پس از جراحی برای هر فردی متفاوت است. پس از برداشتن کیست تخمدان، در شکم خود احساس درد خواهید کرد، اگرچه این درد در عرض چند روز بهبود می یابد.
پس از لاپاراسکوپی کیست تخمدان یا لاپاراتومی، ممکن است ۱۲ هفته طول بکشد تا بتوانید فعالیت های عادی خود را از سر بگیرید.
اگر کیست برای آزمایش فرستاده شود، نتایج باید طی چند هفته برگردد و پزشک شما با شما درمورد اینکه آیا به درمان بیشتری نیاز دارید یا خیر صحبت خواهد کرد.
در صورت مشاهده علائم زیر در دوران نقاهت با پزشک خود تماس بگیرید:
خونریزی شدید
درد شدید یا تورم در شکم
درجه حرارت بالای بدن (تب)
ترشحات تیره یا بدبوی واژن
این علائم ممکن است نشان دهنده عفونت باشد.
باروری شما
اگر یائسگی را سپری نکردهاید، جراح سعی میکند تا جایی که میتواند از سیستم تناسلی شما محافظت کند. اغلب ممکن است فقط کیست را برداشته و هر دو تخمدان را دست نخورده باقی بگذارید، که به این معنی است که باروری شما باید تحت تأثیر قرار نگیرد.
اگر یک تخمدان شما نیاز به برداشتن داشته باشد، تخمدان باقیمانده همچنان هورمون ها و تخمک ها را طبق معمول آزاد می کند. باروری شما نباید تحت تأثیر قرار گیرد، اگرچه ممکن است باردار شدن برای شما کمی دشوارتر باشد.
گاهی اوقات ممکن است نیاز به برداشتن هر دو تخمدان باشد، حتی اگر در دوران یائسگی قرار نگرفته باشید. این باعث یائسگی زودرس می شود و به این معنی است که دیگر هیچ تخمکی تولید نمی کنید.
با این حال، هنوز هم ممکن است با کاشت تخمک اهدایی در رحم شما، بچه دار شوید. این باید با متخصصان در یک مرکز که در تکنیک های کمک باروری تخصص دارند، بحث شود.
اگر در دوران یائسگی بوده اید، هر دو تخمدان ممکن است برداشته شوند زیرا دیگر تخمک تولید نمی کنند.
اطمینان حاصل کنید که نگرانی های مربوط به باروری خود را قبل از عمل با جراح خود در میان بگذارید.
درمان سرطان
اگر نتایج آزمایش شما نشان دهد که کیست شما سرطانی است، ممکن است هر دو تخمدان، رحم و برخی از بافت های اطراف آن برداشته شوند. این باعث یائسگی زودرس می شود و به این معنی است که دیگر نمی توانید باردار شوید.
اگر بیماری شما تشخیص داده شده است که می تواند باعث کیست تخمدان شود، مانند آندومتریوز یا سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، درمان شما ممکن است متفاوت باشد.
به عنوان مثال، آندومتریوز ممکن است با داروهای مسکن، داروهای هورمونی و یا جراحی برای برداشتن یا تخریب نواحی بافت اندومتریوز درمان شود.
دوره نقاهت بعد از لاپاراسکوپی کیست تخمدان
نکته ای که باید بدانید این است که طول دوره نقاهت، در هر بیمار نسبت به دیگری متفاوت است و به شرایط جسمانی او بستگی دارد. ممکن است بعضی از افراد بتوانند همان روز کارهای روزانه و عادی خود را انجام دهند، در حالی که برخی دیگر به استراحت و زمان بیشتری نیاز دارند.
ممکن است بعضی بیماران به دلیل وارد شدن گاز، کمی احساس ناراحتی در ناحیه شکم داشته باشند که البته این موقتی بوده و پس از گذشت چند روز از عمل برطرف می شود.
احتمال بروز علائمی مانند گردن درد و کتف درد، به دلیل وارد شدن گاز کربن دی اکساید به درون بدن نیز وجود داشته باشد. اما نکته این است که با جذب گاز، درد هم برطرف خواهد شد. یکی از راه های کمک به تسکین درد، دراز کشیدن به پهلو است که از شدت درد کم می کند. بیمار می تواند از داروهای مسکن تجویز شده از سوی پزشک نیز استفاده کند.
بسته به دلیل اصلی انجام جراحی که برداشتن کیست تخمدان است، بیمار می تواند پس از قطع خونریزی اش، رابطه جنسی نیز برقرار کند. توصیه می کنیم که در این خصوص حتما با پزشکتان مشورت کنید.