سرطان دهانه رحم یکی از انواع سرطان های رایج در میان بانوان است که منشا اصلی آن ویروس پاپیلومای انسانی است. این ویروس از طریق رابطه ی جنسی انتقال پیدا می کند. چنانچه این ویروس برای مدت زمان طولانی در بدن باقی بماند و درمان نشود تبدیل به سلول های مخرب دهانه رحم می شوند و در نهایت منجر به سرطان رحم می شوند. بانوان به منظور جلوگیری از ابتلا به سرطان باید هر ساله آزمایش پاپ اسمیر را انجام دهند. تزریق واکسن HPV از بدن در مقابل این ویروس محافظت می کند.
بیشتر بخوانید: سرطان تخمدان
علائم سرطان دهانه رحم
این سرطان در مراحل اولیه هیچ علائمی ندارد و به تدریج و چراغ خاموش گسترش پیدا می کند و در تمام قسمت های رحم پخش می شود. به همین جهت پزشکان تاکید دارند خانم ها هر سال آزمایش پاپ اسمیر را انجام دهند تا چنانچه سرطان در مراحل اولیه ی خود قرار دارد بلافاصله شناسایی و درمان شود. برخی از علائم سرطان پیشرفته ی دهانه رحم عبارتند از:
- گاهی اوقات بانوان مبتلا به سرطان دهانه رحم بعد از یائسگی یا بین پریودها دچار خونریزی می شوند.
- یکی دیگر از علائم سرطان پیشرفته دهانه رحم ترشحات آبکی همراه با بوی بسیار بد است.
- در برخی از مواقع در برخی قسمت های بدن احساس درد می کنید.
چنان با این علائم سرطان دهانه رحم مواجه شدید سریعا به پزشک مراجعه کنید.
علت سرطان دهانه رحم
جهش و تغییر شکل رفتاری سلولهای موجود در بدن موجب سرطان دهانه رحم می شوند. تغییرات سلول های بدن در ژن ها و دی ان ای آن ها ایجاد می شود. در واقع دی ان ای سلول ها تغییرات رفتاری آن ها را مشخص می کند. بدن انسان همواره سلول هایی را با یک سرعت مشخص تولید می کند سپس پس از مدتی این سلول ها می میرند و فضایی برای سلول های جدید در بدن باز می کنند تا به حیات خود ادامه دهند. جهش سلولی سبب می شود نظم و ترتیب سلول ها به طور کامل از بین برود. بدین ترتیب سلول ها بیشتر از حد نیاز تولید می شوند و هیچ سلولی نمی میرد این تجمع سلولی منجر به تولید تومور یا توده در بدن می شود. سلول های سرطانی بدخیم در تمام بدن گسترش پیدا می کنند.بدین ترتیب سرطان به تمام قسمت های بدن انتقال پیدا می کند به این گسترش سلول های سرطانی متاستاز می گویند.
تعیین مراحل سرطان رحم
چنانچه در آزمایش پاپ اسمیر سالانه وجود سلول های غیر طبیعی مشاهده شود و پزشک در تشخیص اولیه پی به سرطان ببرد اقدام به بررسی های بیشتری می کند تا به نوع سرطان پی ببرد. برخی از آزمایش های سرطان رحم عبارتند از:
روش های عکسبرداری: تصویربرداری از اعضای بدن می تواند به پزشک در تشخیص نوع بیماری کمک کند. به عنوان مثال آزمایش های سی تی اسکن، ام آر آی، اشعه ایکس و … از بیمار گرفته می شود.
معاینه مثانه و روده: پزشک می تواند با استفاده از ابزار ویژه ی پزشکی به بررسی اندام های داخلی بدن بیمار بپردازد و نوع سرطان را تشخیص دهد.
روش های درمان سرطان رحم
برخی از عوامل موثر در درمان سرطان دهانه رحم عبارتند از:
· بررسی وضعیت سلامتی فرد از لحاظ ابتلا به بیماری های دیابت، فشار خون و …
· قرار گیری فرد در مراحل ابتدایی یا انتهایی بیماری سرطان دهانه رحم
· انتخاب سبک درمان سرطان به درخواست بیمار
پزشک معمولا از یکی روش های جراحی، شیمی درمانی و پرتو درمانی یا به صورت ترکیبی برای درمان سرطان دهانه رحم استفاده می کند. که این موارد شامل:
- عمل جراحی
چندین عمل جراحی برای درمان سرطان دهانه رحم استفاده می شود.
در مراحل اولیه بیماری، سرطان دهانه رحم ممکن است با برداشتن بافت سرطانی درمان شود. روشهای حذف سلولهای سرطانی عبارتند از ابلیشن با لیزر، که سلولهای سرطانی را میسوزاند و کرایوسرجری که آنها را منجمد میکند. Conization یک عمل جراحی برش است که بخش مخروطی شکل دهانه رحم را که در آن سرطان اولیه دهانه رحم شروع می شود، حذف می کند.
در مراحل بعدی، ممکن است از جراحی برای برداشتن نواحی تحت تأثیر سرطان، مانند دهانه رحم (تراکلکتومی) یا رحم (هیسترکتومی) استفاده شود.
- پرتو درمانی
پرتودرمانی از اشعه ایکس با انرژی بالا برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند. ممکن است به تنهایی، بعد از جراحی یا علاوه بر شیمی درمانی استفاده شود. در صورت بازگشت سرطان دهانه رحم پس از درمان، از پرتودرمانی نیز می توان استفاده کرد
- شیمی درمانی
همچنین به عنوان شیمی درمانی شناخته می شود، این درمان از داروهایی استفاده می کند که از طریق رگ های شما تزریق می شوند یا از طریق دهان مصرف می شوند تا سلول های سرطانی را از بین ببرند. شیمی درمانی ممکن است به تنهایی یا همراه با انواع دیگر درمان استفاده شود
- دارو درمانی هدفمند
دارودرمانی هدفمند شامل استفاده از داروها برای از بین بردن سلول های سرطانی بدون آسیب رساندن به سلول های سالم است. برخی از این داروها نیز ممکن است به دلیل نحوه تأثیرگذاری بر سیستم ایمنی، ایمونوتراپی در نظر گرفته شوند
- ایمونوتراپی
ایمونوتراپی از داروها برای کمک به سیستم ایمنی بدن شما برای مبارزه با سرطان دهانه رحم استفاده می کند. این دارو سیستم ایمنی شما را تشویق میکند تا سلولهای سرطانی را شناسایی و از بین ببرد.
انواع روش های جراحی سرطان رحم
جراحی سرطان دهانه رحم در مراحل اولیه ی بیماری کمک زیادی در درمان آن دارد برخی از گزینه های جراحی عبارتند از:
برداشتن سلول های سرطانی از رحم: در برخی از سرطان های دهانه رحم می توان سلول های مخرب و بخشی از شکل مخروطی رحم را از بدن خارج کرد.
برداشتن دهانه رحم: در برخی از انواع سرطان ها که در مراحل اولیه ی خود قرار دارند با استفاده از روش رادیکال تراکلکتومی می توان بخش های از رحم که آلوده به سرطان هستند را از بدن خارج کرد. در این روش خانم ها در آینده نیز می توانند باردار شوند.
جراحی هیسترکتومی
برخی از پزشکان برای درمان این سرطان از جراحی هیسترکتومی استفاده می کنند. در جریان این جراحی کل رحم، بافت اطراف و واژن برداشته می شود بدین ترتیب سرطان به طور کامل کنترل می شود و به سایر قسمت های بدن انتشار پیدا نمی کند. اما برداشتن رحم به این شکل امکان بارداری را در آینده به طور کل از بین می برد. در نوع دیگری از جراحی هیسترکتومی برش هایی در شکم زده می شود این نوع از هیسترکتومی، جراحی با حداقل تهاجم می باشد. اما پژوهشگران و پزشکان در رابطه با مزیت و کارآمدی این روش جراحی نسبت به نوع سنتی آن اختلاف نظر دارند. بیشتر بخوانید: حاملگی مولار
روش های پرتودرمانی
گاهی اوقات پزشکان از روش های پرتودرمانی برای درمان سرطان استفاده می کنند. در این روش درمانی از اشعه ایکس و پروتون برای برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. در بسیاری از موارد پزشکان برای رسیدن به نتیجه ی مطلوب از پرتودرمانی و شیمی درمانی به طور همزمان استفاده می کنند. در برخی از موارد نیز پزشکان به بیماران توصیه می کنند پس از جراحی اقدام به پرتو درمانی کنند تا بتوانند احتمال ابتلا به سرطان در آینده را کاهش دهند. انواع پرتودرمانی عبارتند از:
· پرتو درمانی بیرونی: در این روش تشعشعات پرتو درمانی از بیرون بدن به سلول های سرطانی برخورد می کنند.
· پرتو درمانی درونی: در این روش درمان سرطان دستگاه مخصوصی درون واژن قرار داده می شود تا سلول های سرطانی از بین بروند.