رحم در بانوان عضوی حیاتی به حساب می آید. این عضو در واقع وسیله تولید مثل در انسان است. بنابراین، مراقبت و بررسی همیشگی سلامت رحم از مهم ترین وظایف یک خانم به حساب می آید. به دلیل اینکه رحم وظیفه ای حیاتی در بدن خانم ها دارد، امکان این هست که به بیماری های مختلفی از جمله سرطان، سرطان تخمدان دچار شود. توجه داشته باشید که سرطان تخمدان و رحم پس از سرطان سینه از شایع ترین سرطان ها در بانوان به شمار می آیند. در ادامه این مطلب به علائم و درمان این بیماری می پردازیم.
آناتومی رحم
رحم در واقع محل نگهداری و رشد نوزاد در دوران بارداری در بدن مادر است. رحم به شکل یک گلابی وارونه و توخالی در بدن است. رحم در واقع قسمتی از دستگاه تناسلی بانوان است و در زیر شکم میان مثانه و در سمت راست روده قرار گرفته است و به وسیله دهانه اش به واژن متصل شده است. در دو سوی رحم، تخمدان ها قرار گرفته اند که تخمک ها در آن ها شکل می گیرند. تخمدان ها به وسیله لوله های فالوپ به رحم متصل اند.
رحم شامل دو لایه به شرح زیر است:
- میومتر: لایه خارجی با بافت ماهیچه ای است و عمده حجم رحم را در بر گرفته است.
- آندومتر: در واقع لایه درونی یا یک نوع پوشش درونی برای رحم است.
دهانه رحم قسمت پایینی و نازک رحم است که در ناحیه ورودی واژن قرار دارد. حدودا همه موارد سرطان دهانه رحم، به علت وجود ویروس پاپیلومای انسانی یا همان HPV بوجود می آید. این نوع از سرطان ها اغلب از راه عفونت هایی که از طریق رابطه جنسی منتقل می شوند، ایجاد می شوند. آمارها نشان می دهد که در هر سال حدودا ۱۴ میلیون نفر بیمار جدید مبتلا به عفونت شناسایی می شود. بیشتر بخوانید: سرطان تخمدان
سرطان رحم چیست؟
سرطان دهانه رحم وقتی پیش می آید که سلول های بافتی دهانه رحم مبتلا به یک حالتی غیر طبیعی شده و فورا تکثیر می شوند. دهانه رحم ناحیه ای از بدن در بانوان است که مابین رحم و واژن قرار دارد. عدم تشخیص به موقع این نوع سرطان، یقینا زندگی فرد را مورد تهدید قرار می دهد.
سرطان دهانه رحم در گذشته ها در واقع مهم ترین علت مرگ و میر زنان در آمریکا بود، ولی هم اکنون ساده ترین سرطان در زنان است که از آن پیشگیری کرد. آزمایش هایی مانند پاپ اسمیر، واکسن HPV، آزمایشات HPV ، پیشگیری از سرطان را امری ساده کرده است. اطلاع از علائم این سرطان، به تشخیص و درمان به موقع اش کمک می کند.
انواع سرطان رحم
در ادامه به توضیح انواع سرطان های رحم می پردازیم:
سرطان آندومتر
سرطان های رحم اکثرا در سلول های پوشش دهنده دیواره رحم( لایه آندومتر)، بوجود می آیند. به همین دلیل به اکثر سرطان های رحم ، سرطان آندومتر هم گفته می شود.
سارکوم رحمی
این سرطان در موارد نادر اش امکان دارد در عضله های دربردارنده رحم بوجود بیاید. این نوع از سرطان به سارکوم رحمی شناخته می شود و امکان دارد از نظر شیوه درمانی با سرطان آندومتر فرق داشته باشد.
مراحل سرطان رحم
متخصصین بهداشت و سلامت، به منظور تشریح میزان پیشرفت سرطان های رحم، نوعی دسته بندی بکار می برند که شامل موارد زیر است:
مرحله ۱
سرطان در این مرحله هنوز داخل رحم است و در بدن بیمار گسترش پیدا نکرده است.
مرحله ۲
در این مرحله رحم و دهانه رحم را سرطان درگیر کرده است.
مرحله ۳
در این مرحله سرطان بیشتر در بدن پخش شده است و بجز رحم، بافت های نزدیک به رحم را نیز مانند لگن و گره های لنفاوی را درگیر کرده است.
مرحله ۴
در این مرحله سرطان به بافت های نرم شکمی و بخش هایی مانند مثانه، روده، کبد و ریه ها گسترش یافته است.
نکات مهم در مورد سرطان رحم
- شانس زنده ماندن افراد مبتلا به این سرطان، با توجه به اینکه بیمار در چه مرحله ای ازسرطان قرار دارد، تفاوت دارد.
- در صورتی که سرطان در مرحله ۱ تشخیص داده شده باشد، آینده خوبی برای او در پیش رو است. زیرا ۹۵ درصد این بیماران، دست کم برای ۵سال آینده نیز زنده خواهند ماند. اکثر بیماران مبتلا به سرطان در مرحله ۱، معالجه می شوند.
- در صورتی که سرطان در مرحله ۳ تشخیص داده شده باشد، شانس زنده ماندن بیمار برای ۵ سال پیش رو تنها ۴۰درصد است. زیرا از هر ۴مورد مبتلا به این سرطان، حدودا ۱مورد در مرحله ۴ قابل تشخیص هستند. در این مرحله شانس زنده ماندن آن ها برای ۵سال آینده فقط ۱۵درصد است.
انواع علائم سرطان رحم و سرطان دهانه رحم
وقتی که سرطان دهانه رحم در مراحل اولیه اش قرار داشته باشد، این افراد به ندرت علائمی در آن ها ظاهر می شود. به همین علت، این مهم است که آزمایش پاپ اسمیر به موقع و به طور منظم انجام شود تا زخم هایی که هنوز سرطانی نشده اند را تشخیص داده و درمان شوند.
اغلب ابتدایی ترین علائم این سرطان زمانی بروز می کنند که بافت های سرطانی بیشتر گسترش پیدا کرده باشند و از لایه فوقانی بافت دهانه رحم، به سلول های تحتانی سرایت کنند. این وضعیت زمانی اتفاق می افتد که زخم هایی که هنوز سرطانی نشده اند، به شکل درمان نشده به حال خودشان رها بشوند. در نتیجه زخم ها رشد بیشتری پیدا کرده و به سرطان بدخیم و تهاجمی دهانه رحم تبدیل می گردند.
در این مرحله از بیماری و بوجود آمدن سرطان، بیماران در بعضی موارد علائم بوجود آمده مانند خونریزی نامنظم و یا بیرون ریخته شده مواد از واژن را خوش خیم می دانند. بیشتر بخوانید: حاملگی مولار
۱. خونریزی نامنظم
داشتن خونریزی نامنظم واژنی، از شناخته شده ترین علائم ابتلا به سرطان دهانه رحم است. این خونریزی امکان دارد در فاصله بین دو قاعدگی و یا بعد از برقراری رابطه جنسی اتفاق بیافتد. بعضی اوقات این حالت به شکل تخلیه واژنی که مملو از خون است خود را نشان دهد و یا بصورت لکه بینی است که معمولا از آن چشم پوشی می شود.
علاوه بر این، این امکان وجود دارد که خونریزی واژنی در بانوان یائسه ای که در دوران بعد از یائسگی خود هستند هم دیده شود. این زنان دوره قاعدگی ندارند، داشتن اینگونه شرایطی هیچوقت به عنوان شرایط نرمال و طبیعی محسوب نمی گردد و در واقع نشانه ای از این بیماری و یا دیگر مشکلات جدی است. اگر این وضعیت برای شما رخ دهد باید حتما با پزشک خود صحبت کنید.
۲. تخلیه واژنی
بعضی افراد هستند که بجز خونریزی با تخلیه غیرطبیعی واژن هم مواجه می شوند. علائم این نوع تخلیه غیرنرمال به صورت زیر است:
- مشاهده رنگ سفید
- مشاهده رنگ شفاف
- مشاهده حالت مایع
- مشاهده رنگ قهوه‌ای
- استشمام بوی بد و نامطلوب جلبک
- مشاهده ترشحات همراه با خون
۳. نشانه‌های سرطان رحم پیشرفته
علائم بدخیم آن هم ممکن است با خونریزی و تخلیه واژنی، به منزله علائم ابتدایی این سرطان باشد. با این وجود در آینده نزدیک علائم وخیم تری در مراحل بعدی سرطان دیده می شود. علائم سرطان دهانه رحم پیشرفته شامل موارد زیر می شود:
- داشتن درد در ناحیه کمر یا لگن
- داشتن درد هنگام ادرار
- داشتن مشکل در هنگام دفع ادرار و مدفوع
- ادرار بیش از حد طبیعی
- تورم یکی یا هر دو پا
- احساس خستگی
- نداشتن اشتها
- از دست دادن وزن
