سرطان وولوا یا کنسر مهبل یک نوع سرطان استکه با گسترش و رشد غیرعادی سلول ها، ناحیه فرج که شامل کلیتوریس، مجرای ادرار، واژن، لابیا و پرینه است را می تواند درگیر کند. عوامل زیادی هستند که امکان ابتلا به این نوع بیماری سرطانی را بالا می برد همانند بالا رفتن سن یا ابتلا به زگیل تناسلی. برای درمان این سرطان نیز از شیوه هایی همانند جراحی، لیزر و پرتودرمانی و شیمی درمانی استفاده می شود. برای آشنایی با دلائل و راه های درمان این سرطان در ادامه با ما همراه شوید.
سرطان وولوا یا واژن چیست؟
سرطان فرج، سرطان مهبل، سرطان واژن یا در اصطلاح انگلیسی وولوا Volva نوعی سرطان است که در سطح خارجی دستگاه تناسلی زنانه ایجاد میشود. در واقع فرج، یا ناحیه وولوا ناحیهای از پوست است که مجرای ادرار و واژن را احاطه میکند، که شامل کلیتوریس، لابیای بزرگ (لبهای بیرونی لابیا)، لابیای کوچک (لبهای داخلی)، دهلیز یا ورودی واژن، پرینه ( ناحیه بین فرج و مقعد) میشود. سرطان فرج معمولا به صورت توده یا زخم روی فرج ایجاد میشود که اغلب سبب خارش میشود، اگرچه این نوع سرطان میتواند در هر سنی ایجاد شود اما بیشتر در افراد مسن تشخیص داده میشود.
حدود ۸۰% از سرطانهای فرج، لابیا (۵۰% لبهای بزرگ)، حدود ۱۰% کلیتوریس و ۱۰% پرینه را درگیر میکند و در ۵% موارد سرطان در بیش از یک محل وجود دارد.
علائم سرطان وولوا
سرطان وولوا ممکن است شامل موارد زیر باشد :
• خارشی که از بین نمیرود
• درد و حساسیت هنگام مقاربت
• خون ریزی غیر از قاعدگی
• توده، برجستگیهای زگیل مانند یا زخم باز
• تغییرات پوستی مانند تغییر رنگ یا برجسته شدن در ناحیه فرج
انواع سرطان مهبل
شایعترین انواع سرطان فرج عبارتند از کارسینوم سلول سنگفرشی وولوا است که در سلولهای نازک و صافی که سطح فرج را پوشاندهاند شروع میشود که بیشتر سرطانهای فرج کارسینوم سلول سنگفرشی هستند. نوع دوم کارسینوم ملانوم وولوا است که در سلولهای تولید کننده رنگدانه موجود در پوست فرج شروع میشود.
علل ابتلا به سرطان ولووا
با وجود اینکه علت دقیق این نوع سرطان مشخص نیست اما علل و عواملی میتواند شانس ابتلا به این بیماری را افزایش دهد: مانند افزایش سن و میانگین سنی در هنگام تشخیص این بیماری، ۶۵ سال است/ قرار گرفتن در معرض ویروس پاپیلومای انسانی HPV که یک نوع عفونت مقاربتی است که خطر ابتلا به چندین سرطان از جمله سرطان فرج و سرطان دهانه رحم را افزایش میدهد که در این مورد بسیاری از افراد جوان و فعال از نظر جنسی در معرض HPV قرار دارند، مهم است بدانید که تنها درصد بسیار کمی از زنانی که دارای یک سویه پرخطر HPV هستند، به سرطان ناشی از ویروس مبتلا می شوند. بنابراین صرف داشتن HPV به این معنی نیست که شما سرطان خواهید گرفت، برای مثال زنانی که چندین شریک جنسی مرد داشتهاند یا از سنین خیلی پایین شروع به آمیزش جنسی کردهاند در خطر بالاتری برای ابتلا به سرطان مرتبط با HPV هستند.
سیگار کشیدن خطر ابتلا به انواع سرطانها از جمله سرطان فرج را افزایش میدهد.
داشتن سیستم ایمنی ضعیف برای مثال افرادی که برای سرکوب سیستم ایمنی داروهای کورتن مصرف میکنند مانند افرادی که تحت پیوند عضو قرار گرفتهاند و یا بواسطه یک ویروس مانند HIV دچار نقص ایمنی شدهاند.
داشتن سابقه بیماریهای پیش سرطانی مانند نئوپلازی داخل اپیتلیال ( نوعی رشد غیر طبیعی بافت که سبب ایجاد تومور میشود) که تعداد کمی از آنها به سرطان مهاجم فرج تبدیل میشود.
داشتن یک بیماری مانند اسکلروزوس که سبب نازک شدن و خارش پوست ناحیه فرج میشود خطر ابتلا به سرطان را افزایش میدهد.
چه طور میتوان از سرطان وولوا جلوگیری کرد؟
• اجتناب از قرار گرفتن در معرض HPV
• پرهیز از سیگار کشیدن
• انجام منظم تست پاپ اسمیر
تشخیص سرطان مهبل
برای تشخیص این بیماری نیز پزشک ممکن است در ابتدا درخواست کولپوسکوپی برای بزرگنمایی و یک تصویر واضح از دهانه رحم و بافتهای واژن کند. همچنین سی تی اسکن یا ام آر ای از شکم و لگن ممکن است برای بررسی گسترش بیماری به غدد لنفاوی یا اندامهای دورتر انجام شود اما اگر پزشک مشکوک به گسترش به مثانه یا رکتوم باشد درخواست اندوسکوپی از نوع سیستوسکوپی برای بررسی مثانه از طریق پیشاب راه دارد.
درمان سرطان وولوا
درمان نشدن این بیماری ممکن است به سرطان مهاجم تبدیل شود، همچنین جراحی لیزر، برداشتن موضعی ضایعه و یا ولوکتومی ( عمل جراحی برای برداشتن کل وولوا یا بخشی از آن است) که ممکن است بسته به محل و میزان ناحیه درگیر، پرتو درمانی و شیمی درمانی گزینههای درمانی باشند. بیشترین عوارض سرطان وولوا به دلیل نزدیکی مثانه و راست روده به فرج رخ میدهد و این اندامها میتوانند در طی عمل جراحی یا پرتو درمانی آسیب ببینند.
درمان سرطان وولوا نیز شامل برداشتن بافت و تودههای سرطانی و مقدار کمی از بافت سالم اطراف آن است. اما برخی از اوقات نیاز به برداشتن کل فرج است، اما هرچه ضایعه وولوا زودتر تشخیص داده شود ،احتمال کمتری وجود دارد که یک جراحی گسترده برای درمان مورد نیاز باشد.
عوارض جانبی پرتو درمانی
عوارض جانبی پرتو درمانی میتواند شامل تحریک روده و مثانه باشد که منجر به اسهال و افزایش دفعات اجابت مزاج میشود. همچنین تشعشعات میتواند باعث ایجاد اسکار و چسبندگی در بافت واژن شود. بیش از نیمی از زنانی که تحت عمل ولوکتومی قرار می گیرند، اختلال عملکرد جنسی و مشکلات روانی را گزارش می کنند. تغییرات شدید در آناتومی بدن یک زن می تواند منجر به مقاربت دردناک، نگرانی از شکل ظاهری، کاهش میل جنسی، ناتوانی در ارگاسم و مشکل در ادرار شود. بنابراین آماده سازی کافی زن برای تغییرات مورد انتظار، فراهم کردن ابزارهایی برای مقابله با این تغییرات و بحث در مورد احساسات پیرامون سرطان، میتواند کمک کننده باشد.