سرطان پستان یکی از بیماری‌های شایع در زنان است که تشخیص و درمان زودهنگام آن می‌تواند بهبود نتایج درمانی و بقا را بهبود بخشد. در سال‌های اخیر، پیشرفت‌های قابل توجهی در روش‌های درمان سرطان پستان به وجود آمده است. این پیشرفت‌ها شامل توسعه روش‌های جدید درمانی، بهبود در تشخیص و ارتقاء فناوری‌های پزشکی مورد استفاده در این حوزه می‌شود.
روش‌های درمان سرطان پستان به صورت گسترده‌ای شامل سه روش اصلی هستند: جراحی، درمان پرتوی و درمان دارویی. هر یک از این روش‌ها با توجه به وضعیت بیمار، مراحل بیماری و عوارض جانبی ممکن، به صورت مستقل یا ترکیبی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
بیشتر بدانید: غربالگری سرطان سینه
در این بخش انواع درمان ها را توضیح می دهیم که به عنوان روش های درمانی شناخته شده به کار برده می شوند و استاندارد مراقبت برای سرطان پستان در مراحل اولیه و پیشرفته هستند. “استاندارد مراقبت” به معنای بهترین درمان های شناخته شده مطرح هستند.
پزشکان از طریق آزمایشات بالینی یاد می گیرند که آیا یک درمان جدید بی خطر، موثر و احتمالاً بهتر از درمان استاندارد است یا خیر. آزمایش‌های بالینی می‌توانند یک داروی جدید و تعداد دفعات تجویز آن، ترکیب جدیدی از درمان‌های استاندارد، یا دوزهای جدید داروهای استاندارد یا سایر درمان‌ها را آزمایش کنند.
برخی از درمان های بالینی نیز مانند درمان دارویی یا پرتو درمانی جراحی کمتری را نسبت به آنچه که معمولاً به عنوان مراقبت استاندارد انجام می‌شود، انجام می‌دهند. آزمایشات بالینی یک گزینه برای تمام مراحل سرطان است. از دیگر سرطان های زنان می توان از سرطان تخمدان، سرطان رحم و… نام برد. پزشک می تواند به شما کمک کند تا تمام گزینه های درمانی خود را در نظر بگیرید.
سرطان پستان چگونه درمان می شود؟
در مراقبت از سرطان، پزشکان متخصص در زمینه های مختلف درمان سرطان مانند جراحی، انکولوژی پرتوشناسی و انکولوژی پزشکی – با رادیولوژیست ها و پاتولوژیست ها همکاری می کنند تا یک برنامه درمانی کلی برای بیمار ایجاد کنند تا بتوانند انواع مختلف درمان را ترکیب کنند. بسته به سن بیمار ممکن است از پرسنل بیشتری برای درمان افراد استفاده شود. برای بیماران بالای ۶۵ سال، یک انکولوژیست سالمندان یا متخصص سالمندان نیز ممکن است برای مراقبت از آن ها با یکدیگر مشارکت داشته باشد.
از اعضای تیم درمانی خود بپرسید که چه کسی مخاطب اصلی برای سؤالات در مورد برنامه ریزی و درمان است، چه کسی مسئول بخش های مختلف درمان است، چگونه با تیم ها ارتباط برقرار می کند و آیا فرد خاصی وجود دارد که می تواند در ارتباط بین متخصصان کمک کند، این فرد می تواند در طول زمان با تغییر نیازهای مراقبتی بهداشتی شما، رویکرد درمانی را تغییر دهد.
چکیده ای از برنامه درمانی سرطان شما و پیشرفت درمان سرطان شما برنامه ریزی شده است. این به معنای ارائه اطلاعات اولیه در مورد سابقه پزشکی شما به پزشکانی است که در طول زندگی تان از شما مراقبت می کنند و تحت درمان آن ها هستید. قبل از شروع درمان، از پزشک خود یک نسخه از برنامه درمانی خود را بخواهید. همچنین می توانید یک نسخه از فرم طرح درمان ASCO پر شده را به پزشک خود ارائه دهید.
بیولوژی و رفتار سرطان سینه بر برنامه درمانی تأثیر می گذارد. برخی از تومورها کوچکتر هستند اما به سرعت رشد می کنند، در حالی که برخی دیگر بزرگتر هستند و به کندی رشد می کنند. گزینه ها و توصیه های درمانی بسیار شخصی هستند و به عوامل مختلفی بستگی دارند، از جمله:
مرحله تشخیص تومور
- آزمایش‌های ژنومی، مانند پانل‌های چند ژنی Oncotype DX™ یا MammaPrint™ انجام خواهد شد تا نوع تومور مشخص شود.
- سن بیمار، سلامت عمومی، وضعیت یائسگی و دیگر فاکتورهای مهم در نظر گرفته می شود.
- وجود جهش های شناخته شده در ژن های ارثی سرطان پستان مانند BRCA1 یا BRCA2 نیز مهم هستند.
- بیشتر بخوانید: ماموگرافی
نتایج آزمایش های ژنتیکی
حتی اگر تیم مراقبت از شما به طور خاص درمانی را برای هر بیمار و نوع تومور تنظیم کند، اما مراحل کلی برای درمان سرطان پستان در مراحل اولیه و پیشرفته با هم فرق دارد. هم برای کارسینوم مجرای درجا (DCIS) و هم برای سرطان تهاجمی پستان در مراحل اولیه، پزشکان معمولاً جراحی را برای برداشتن تومور توصیه می‌کنند. برای اطمینان از اینکه کل تومور برداشته شده است، جراح ناحیه کوچکی از بافت سالم اطراف تومور را که حاشیه نامیده می شود را نیز برمی دارد. اگرچه هدف از جراحی حذف تمام سرطان های قابل مشاهده در پستان است، اما سلول های میکروسکوپی را می توان نادیده گرفت.
در برخی شرایط نیز، این بدان معناست که ممکن است به جراحی دیگری برای برداشتن سلول‌های سرطانی باقیمانده نیاز باشد. روش‌های مختلفی برای بررسی سلول‌های میکروسکوپی وجود دارد که از تمیز بودن حاشیه اطمینان حاصل می‌کند. همچنین ممکن است سلول های میکروسکوپی در خارج از پستان وجود داشته باشد، به همین دلیل است که درمان سیستمیک با دارو اغلب پس از جراحی توصیه می شود، همانطور که در زیر توضیح داده شده است.
برای سرطانهای بزرگتر یا سرطان‌هایی که سریع‌تر رشد می‌کنند، پزشکان ممکن است درمان سیستمیک با شیمی‌درمانی، ایمونوتراپی، و یا درمان هورمونی را قبل از جراحی توصیه کنند که به آن درمان نئواد جوانت می‌گویند. انجام درمان های دارویی قبل از جراحی ممکن است مزایای متعددی داشته باشد:
نکته: انجام جراحی ممکن است آسانتر باشد اگر تومور کوچکتر است. پزشک شما ممکن است متوجه شود که آیا درمان‌های خاصی برای سرطان مؤثر هستند یا خیر. ممکن است بتوانید یک درمان جدید را از طریق یک شیوه بالینی امتحان کنید.
افرادی که ممکن است به ماستکتومی نیاز داشته باشند، اگر تومور قبل از جراحی به اندازه کافی کوچک شود، می‌توانند تحت عمل جراحی حفظ سینه (لومپکتومی) قرار گیرند.
پس از جراحی، گام بعدی در مدیریت مراحل اولیه سرطان پستان، کاهش خطر عود و تلاش برای خلاص شدن از شر سلول های سرطانی باقی مانده در بدن است. این سلول‌های سرطانی با آزمایش‌های فعلی قابل شناسایی نیستند، اما اعتقاد بر این است که موجب عود سرطان هستند، زیرا می‌توانند در طول زمان رشد کنند.
درمانی که پس از جراحی انجام می شود «درمان کمکی» نامیده می شود. درمان های کمکی ممکن است شامل پرتودرمانی، شیمی درمانی، درمان هدفمند، ایمونوتراپی و یا هورمون درمانی باشد.
اینکه آیا درمان کمکی مورد نیاز است بستگی به شانس باقی ماندن سلول‌های سرطانی در پستان یا بدن و این احتمال دارد که یک درمان خاص برای درمان سرطان کار کند. اگرچه درمان کمکی خطر عود را کاهش می دهد، اما به طور کامل از شر این خطر خلاص نمی شوید.
همراه با مرحله بندی، ابزارهای دیگر می توانند به تخمین و پیش آگاهی کمک کنند و به شما و پزشکتان در تصمیم گیری در مورد درمان کمکی کمک کنند. بسته به نوع فرعی سرطان سینه، این شامل آزمایش‌هایی می‌شود که می‌توانند خطر عود را با آزمایش بافت تومور پیش‌بینی کنند مانند Oncotype Dx™ یا MammaPrint™؛ چنین آزمایشاتی همچنین ممکن است به پزشک شما کمک کند تا بفهمد آیا شیمی درمانی به کاهش خطر عود کمک می کند یا خیر.
چه تغییرات فیزیکی در زنان تحت درمان سرطان سینه مشاهده می شود؟
جراحی برای سرطان سینه ممکن است به معنای برداشتن کامل پستان و غدد لنفاوی درگیر باشد که یک جراحی مثله‌کننده فیزیکی است. با این حال، تکنیک های جراحی جدیدتر مانند انکوپلاستی می تواند به حفظ پستان و بیشتر غدد لنفاوی کمک کند، به خصوص اگر سرطان سینه در مراحل اولیه تشخیص داده شود. همچنین، بازسازی سینه و ایمپلنت گزینه‌هایی برای بیمارانی است که نیاز به برداشتن کامل سینه دارند. شیمی درمانی یکی دیگر از درمان هایی است که اکثر بیماران از آن وحشت دارند. ریزش موی مرتبط با آن علاوه بر تغییرات فیزیکی، فشارهای اجتماعی و روانی را بر بیمار وارد می کند. ممکن است تیره شدن پوست و ناخن ها، از دست دادن ابروها وجود داشته باشد که ظاهر فیزیکی را تا حد زیادی تغییر می دهد. با این حال، این اثرات موقتی هستند و پس از پایان درمان، در طی یک دوره زمانی، به طور کامل باز می گردند. تابش ممکن است منجر به برخی تغییرات موضعی پوست مانند تیره شدن سینه درمان شده همراه با قرمزی و گاهی اوقات لایه برداری پوست شود. مجدداً، اینها موقتی هستند و با گذشت زمان پس از اتمام درمان برطرف می شوند.
روش های درمان سرطان پستان
اگر جراحی برای برداشتن سرطان امکان پذیر نباشد، غیرقابل عمل نامیده می شود. سپس پزشک درمان سرطان را با روش های دیگر توصیه می کند. شیمی درمانی، ایمونوتراپی، درمان هدفمند، پرتودرمانی و یا هورمون درمانی ممکن است برای کوچک کردن سرطان انجام شود.
برای سرطان عود کننده، گزینه های درمانی به نحوه درمان سرطان و ویژگی های سرطان ذکر شده در بالا، مانند ER، PR و HER2 بستگی دارد.
به طور کلی، هر چه تومور کوچکتر باشد، بیمار گزینه های جراحی بیشتری دارد. انواع جراحی برای سرطان سینه شامل موارد زیر است:
لامپکتومی: این شیوه در واقع حذف و برداشتن تومور و یک حاشیه کوچک و بدون سرطان از بافت سالم اطراف تومور است. بیشتر بافت پستان باقی می ماند.
پرتودرمانی: برای سرطان مهاجم، برای حذف بافت باقیمانده پستان اغلب پس از جراحی توصیه می‌شود، به ویژه برای بیماران جوان‌تر، بیماران مبتلا به تومورهای گیرنده هورمونی منفی و بیمارانی که تومورهای بزرگتر دارند.
برای DCIS، پرتودرمانی بعد از جراحی معمولا انجام داده می شود. لامپکتومی ممکن است جراحی حفظ پستان، ماستکتومی جزئی، کوادرانکتومی یا ماستکتومی سگمنتال نیز نامیده شود.
عوارض جانبی هر گزینه درمانی برای سرطان پستان چیست؟
جراحی می تواند منجر به دردهایی شود که با دارو قابل کنترل است. ممکن است مجموعه‌ای از مایع در زیر بغل یا محل جراحی به نام «سروما بعد از جراحی» وجود داشته باشد که ممکن است نیاز به آسپیراسیون داشته باشد اما با گذشت زمان برطرف می‌شود. همانطور که گفته شد شیمی درمانی می تواند باعث ریزش مو، تغییرات پوست و ناخن شود. مهم ترین عارضه جانبی شیمی درمانی کاهش احتمالی هموگلوبین و در نتیجه خستگی و ضعف، کاهش گلبول های سفید منجر به افزایش حساسیت به عفونت ها و کاهش پلاکت ها می باشد که به ندرت ممکن است باعث خونریزی شود. در صورت تب، مهم است که آنتی بیوتیک را بلافاصله و بدون تاخیر شروع کنید یا خطر تهدید کننده زندگی وجود دارد. یبوست یکی دیگر از مشکلات بسیار ناراحت کننده است و استفاده آزادانه از ملین ها برای دفع حداقل یک مدفوع در روز توصیه می شود. داروهای عالی برای تهوع و استفراغ فراوانی عوارض جانبی را کاهش داده اند. با این حال، خوردن وعده‌های غذایی کوچک، مکرر، ملایم و مصرف منظم مایعات ممکن است این موارد را بیشتر کاهش دهد. برخی از بیماران تغییر طعم یا طعم تلخی دارند که برای آن می توان از قرص های پاستیل طعم دار استفاده کرد.
آیا درمان باعث یائسگی و سایر مشکلات مربوط به قاعدگی می شود؟
شیمی درمانی می تواند باعث یائسگی به خصوص در زنانی شود که نزدیک به آن سن یا یائسه هستند. بسیاری از اوقات، برای سرطان سینه، یائسگی ممکن است با درمان هورمونی برای نتایج بهتر ایجاد شود. در طول شیمی درمانی، چرخه های قاعدگی معمولاً نامنظم می شوند و زنان ممکن است پریود خود را از دست بدهند. این یکی از عوارض شیمی درمانی است. توصیه می شود در طول شیمی درمانی از پیشگیری از بارداری استفاده شود زیرا به دلیل اثرات نامطلوب شیمی درمانی بر جنین بهتر است از بارداری اجتناب شود. در اکثر زنان پیش از یائسگی، ممکن است پس از اتمام شیمی درمانی، قاعدگی ها به حالت عادی بازگردد.
هر درمان سرطان پستان چگونه بر زندگی روزمره فرد تأثیر می گذارد؟
این سوال مطرح است که آیا زنان تحت درمان می توانند به کار خود ادامه دهند؟کیفیت زندگی تا حد زیادی به دلیل عوارض جانبی درمان که بحث شد تحت تاثیر قرار می گیرد. همه عوارض جانبی را ندارند و برخی از بیماران درمان را بهتر از دیگران تحمل می کنند. مهم است که تا حد ممکن از نظر بدنی فعال بمانید و خوب غذا بخورید تا از شدت این عوارض جانبی کاسته شود، در عین حال از هیچ علامتی غافل نشوید و در اولین نشانه هر واکنشی با پزشک خود تماس بگیرید.
تغییرات عاطفی که فرد باید در طول درمان سرطان پستان داشته باشد چیست؟
تشخیص هر نوع سرطان از نظر عاطفی نه تنها برای بیمار، بلکه برای خانواده و مراقبان نیز خسته کننده است. درمان‌های طولانی‌مدت همراه با عوارض جانبی و مراجعه منظم به بیمارستان می‌تواند برای مقابله با آن چالش‌برانگیز باشد و جستجوی مشاوره و کمک روانپزشکی برای این مسائل مهم است. بیماران باید با اضطراب تشخیص و درمان و همچنین انگ اجتماعی مرتبط با آن دست و پنجه نرم کنند. این می تواند منجر به افسردگی و افکار منفی شود. در این زمان، مهم است که بیمار احساس راحتی کند که این مسائل عاطفی را با پزشک و خانواده خود در میان بگذارد.
چه زمانی باید پیگیری ها بعد از درمان سرطان پستان انجام شود؟
حتی پس از پایان درمان، پیگیری منظم برای حداقل ۵ تا ۱۰ سال و در برخی موارد بیشتر توصیه می شود. این عمدتاً برای خطر عود بیماری و همچنین سرطان در سینه دیگر است. برای یک بیمار در معرض خطر متوسط، معاینه بالینی هر ۳ تا ۴ ماه یک بار برای دو سال اول، هر ۶ ماه برای ۳ تا ۵ سال آینده و پس از آن یک بار در سال توصیه می شود. علاوه بر این، ماموگرافی یک بار در سال انجام می شود.
پس از اتمام درمان سرطان پستان باید به دنبال چه علائمی بود تا بدانید سرطان برگشته است یا خیر؟
حتی پس از تکمیل درمان، سرطان می تواند عود کند. در صورت مشاهده هر گونه توده یا تورم جدید در هر نقطه، کمردرد یا درد تازه شروع شده در جایی که با داروهای معمول برطرف نمی شود، سرفه یا تنگی نفس، کاهش اشتها یا کاهش وزن که غیرعمدی است، باید به پزشک معالج خود اطلاع دهید. ممکن است تحقیقات برای رد عود انجام شود.
چگونه می توان تغییرات بعد از درمان سرطان پستان عادت کرد و با استرس عاطفی کنار آمد؟
مقابله با تشخیص سرطان آسان نیست و نیاز به حمایت اجتماعی و روانی زیادی در طول درمان و بعد از آن دارد. مهمتر از همه این است که ابتدا تشخیص را بپذیرید و گزینه های درمانی را درک کنید. سعی کنید به جای خود بیماری روی درمان بیماری تمرکز کنید. این به مثبت ماندن کمک می کند. از در میان گذاشتن مشکلات خود با نزدیکان یا پزشک خود خجالت نکشید. سعی کنید تا حد امکان فعال باشید و روی چیزهایی تمرکز کنید که شما را خوشحال می کند. سرگرمی های خود را کشف کنید. گروه‌های پشتیبانی بسیاری وجود دارند که می‌توانید با آن‌ها ارتباط برقرار کنید و با افرادی که قبلاً این کار را کرده‌اند ملاقات کنید.
