هماتوم بارداری که به آن هماتوم ساب کوریونیک نیز میگویند، هنگامی اتفاق می‌افتد که خون بین دیواره‌ی رحم و کوریون اطراف جنین جمع شود. هماتوم بارداری منجر به خونریز واژینال در طی بارداری می‌شود اما این موضوع جای نگرانی ندارد. در صورتی که در هر مرحله از بارداری دچار خونریزی واژینال و یا لکه‌بینی شدید جهت بررسی باید به پزشک متخصص زنان مراجعه نمائید. انجام یک سونوگرافی ساده در اغلب موارد می‌تواند دلیل خونریزی‌های دوران بارداری را به درستی تشخیص دهد.
هماتوم بارداری چیست؟
هر خونریزی که در طی دوران بارداری رخ بدهد منجر به نگرانی می‌شود اما خونریزی که به دلیل هماتوم بارداری ایجاد شود معمولاُ نگران کننده نیست. کوریون بخشی از جفت است. زمانی که خون به بیرون نشت کند و بین دیواره‌ی رحم و کوریون تجمع پیدا کند هماتوم بارداری ایجاد می‌شود. این نوع خونریزی‌ها معمولا در نزدیکی جفت ایجاد می‌شود.
هماتوم بارداری یکی از شایعترین دلایل خونریزی در سه ماهه‌ی اول بارداری است که معمولاُ بین هفته‌ی ۱۰ تا ۲۰ بارداری رخ می‌دهد. ۱۱ درصد خونریزی‌هایی که در اوایل بارداری ایجاد می‌شود به دلیل هماتوم بارداری است.
اغلب خانم‌ها، هماتوم بارداری را با خونریزی‌های واژینال تجربه می‌نمایند اما ممکن است در برخی خانم‌ها هیچ گونه علامتی را ایجاد نکند و تنها با سونوگرافی‌هایی که در طی دوران بارداری انجام می‌شود این مشکل تشخیص داده شود.
علت هماتوم بارداری
محققان هنوز به طور کامل نمی‌دانند که چه عاملی باعث هماتوم بارداری می‌شود اما به نظر می رسد لقاح به روش آزمایشگاهی یا IVF می‌تواند احتمال بروز هماتوم بارداری را افزایش دهد. سایر عواملی که منجر به هماتوم بارداری می‌شود عبارتند از:
- ناهنجاری‌های رحمی
- سقط‌های مکرر
- عفونت لگن
بیشتر بدانید: حاملگی مولار
علائم هماتوم بارداری
در اغلب موارد خونریزی واژینال جزء اولین علامت‌های هماتوم بارداری است اما گاهی اوقات ممکن است هیچ گونه خونریزی وجود نداشته باشد. سایر علائم عبارتند از:
- درد شکم
- گرفتگی و انقباض شکم
تشخیص هماتوم بارداری
در اکثر موارد به دنبال خونریزی واژینال یک سونوگرافی تجویز می‌شود. نتایج سونوگرافی باید به دقت مورد بررسی قرار بگیرد تا هماتوم باردرای به درستی تشخیص داده شود. تشخیص هماتوم باردرای کمی مشکل است. به دلیل نازک بودن غشاها ممکن است هماتوم بارداری با کیسه حاملگی دوقلو، مایع آمنیوتیک و یا جفت اشتباه گرفته شود.
درمان هماتوم بارداری
هماتوم بارداری معمولاُ به صورت خود به خود و بدون نیاز به درمان خاصی برطرف می‌شود. اما در برخی موارد با در نظر داشتن برخی موارد باید درمان مناسب انجام شود. عواملی که در انتخاب روش درمان هماتوم بارداری نقش دارند عبارتند از:
- علائم بیماری
- اندازه‌ی هماتوم
- محل قرار گرفتن هماتوم
- وضعیت جنین
در حال حاضر هیچ دارویی برای درمان هماتوم بارداری مورد تائید قرار نگرفته است. راهکارهای دیگری که برای درمان هماتوم باردرای پیشنهاد می‌شود عبارت است از:
- کاهش فعالیت‌های بدنی مانند کاهش ورزش کردن
- بلند نکردن اجسام سنگین
- استراحت مطلق در رختخواب
- عدم داشتن رابطه جنسی
- انجام سونوگرافی به صورت منظم جهت بررسی وضعیت و اندازه‌ی هماتوم
- توجه به علائم زایمان زودرس مانند انقباضات و گرفتگی‌های شکمی
- بستری شدن جهت مانتیور وضعیت
- تزریق گلوبولین ضد ایمنی D برای مادرانی که RhD منفی دارند.
در صورتی که دچار هماتوم بارداری هستید، هرگونه خونریزی را جدی بگیرید و در سریعترین فرصت به اورژانس مراجعه نمائید.
عوارض هماتوم بارداری
هماتوم بارداری در اکثر موارد منجر به ایجاد مشکل جدی نمی‌شود اما در برخی موارد می‌تواند باعث جدا شدن جفت در اواخر بارداری شود. جفت ممکن است به صورت کامل و یا جزئی از دیواره‌ی رحم جدا شود. جدا شدگی جفت می‌تواند باعث ایجاد خونریزی‌های شدید شود.
در برخی تحقیقات، هماتوم‌های بزرگ با سقط جنین و مرده‌زایی مرتبط دانسته شده‌اند اما نتایج تحقیقات پیرامون این موضوع ضد و نقیض است. عوارض دیگری مانند زایمان زودرس، پره اکلامپسی، کورویوآمنیوتیت و کاهش وزن هنگام تولد ممکن است به دلیل هماتوم در دوران بارداری ایجاد شود.
کلام اخر
با اینکه هماتوم بارداری مشکل جدی ایجاد نمی‌کند و در اغلب موارد بدون نیاز به درمان به صورت خود به خود برطرف می‌شود اما در صورتی که مبتلا به هماتوم بارداری هستید باید همچنان هر گونه خونریزی در طی دوران بارداری را در سریعترین فرصت مورد بررسی اورژانسی قرار دهید و به بهترین دکتر زنان و زایمان در بندرعباس مراجعه کنید.
سوالات متداول
۱. هماتوم بارداری چه مدتی طول می‌کشد؟
نمی‌توان مدت زمان مشخصی را برای هماتوم بارداری در نظر گرفت. در برخی موارد پس از چند هفته و بدون اینکه هیچ گونه عارضه‌ی جدی ایجاد نماید به صورت خود به خود برطرف می‌شود اما گاهی اوقات نیز نیز ممکن است بزرگ شده و منجر به ایجاد عوارض شدید شود.
پزشک متخصص با بررسی سونوگرافی‌ها و معاینات بالینی می‌تواند پیش بینی نماید که آیا هماتوم به صورت خود به خود برطرف می‌شود و یا اینکه امکان بزرگ شدن آن وجود دارد.
۲. آیا هماتوم بارداری باعث آسیب به جنین می‌شود؟
اگر هماتوم بارداری کوچک باشد و به مرور زمان کوچک‌تر شود معمولاُ هیچ گونه آسیبی به جنین وارد نمی‌نماید ولی هماتوم‌های بزرگ و هماتوم‌هایی که در اواخر بارداری ایجاد می‌شود ممکن است منجر به عوارضی شود که پیشتر به آنها اشاره شد. اما این نکته را باید بدانید که در اکثر موارد هماتوم بارداری منجر به هیچ گونه عارضه‌ی جدی برای جنین نخواهد شد و اکثر مادرانی که در دوران بارداری دچار هماتوم بوده‌اند نوزادانی سالم به دنیا آورده‌اند.
